Warsztaty i działania
04
Ja, mężczyzna
2020
Nowela teatralno-filmowa. Wybuch pandemii Covid 19 spowodował zmianę planów dotyczących pracy artystycznej z trzema ukraińskimi aktorami: Jurą Chebotarovem, Olegiem Nesterovem i Artemem Manuilovem. Zamiast spektaklu powstał film.
Kim jest współczesny mężczyzna. Co myśli o sobie. Jakie ma marzenia. Z jakimi demonami się zmaga. Jakie nosi w sobie lęki.
Projekt był drugą odsłoną działań Teatru Biuro Podróży ze środowiskiem ukraińskim.
Pierwszą częścią był spektakl „Ja, kobieta”, w którym udział wzięło 10 Ukrainek i który powstał w 2019 roku. W 2020 planowaliśmy pracę z mężczyznami. Pandemia Covid -19 pokrzyżowała nam plany. Spektakl nie miałby szansy na tradycyjną premierę ze względu na obostrzenia sanitarne. Nie szukaliśmy więc prostego wyjścia w postaci transmisji spektaklu online. Postanowiliśmy stworzyć nową jakość na czasy pandemii – nowelę teatralno-filmową, która od razu będzie przeznaczona do oglądania na ekranie. Spektakl “Ja, mężczyzna” powstał w oparciu o rozmowy, przeżycia, wspomnienia i tęsknoty bohaterów w „czasie zarazy”, w chwili dojmującej samotności. Dał Jurze, Artemowi i Olehowi szansę na refleksję nad swoim życiem w obcym kraju, w momencie, gdy cały świat stanął w miejscu.
aktorzy: Jurii Chebotarov, Artem Manuilov, Oleh Nesterov
reżyseria: Paweł Szkotak
scenariusz: Paweł Szkotak, Jurii Chebotarov, Oleh Nesterov
Ja, kobieta
2019
polsko-ukraińskie działanie społeczno-teatralne
Kim jest współczesna kobieta? Co myśli o sobie. Jakie ma marzenia. Z jakimi demonami się zmaga. Jakie nosi w sobie lęki.
jest tekstem stosowanym jako przykładowy wypełniacz w przemyśle poligraficznym. Został po raz pierwszy użyty w XV w. przez nieznanego drukarza do wypełnienia tekstem próbnej książki. Pięć wieków później zaczął być używany przemyśle elektronicznym, pozostając praktycznie niezmienionym. Spopularyzował się w latach 60. XX w. wraz z publikacją arkuszy Letrasetu, zawierających fragmenty Lorem Ipsum, a ostatnio z zawierającym różne wersje Lorem Ipsum oprogramowaniem przeznaczonym do realizacji druków na komputerach osobistych, jak Aldus PageMaker
Ogólnie znana teza głosi, iż użytkownika może rozpraszać zrozumiała zawartość strony, kiedy ten chce zobaczyć sam jej wygląd. Jedną z mocnych stron używania Lorem Ipsum jest to, że ma wiele różnych „kombinacji” zdań, słów i akapitów, w przeciwieństwie do zwykłego: „tekst, tekst, tekst”, sprawiającego, że wygląda to „zbyt czytelnie”
„Zapomniane miasta”
2017
Miasto, to społeczna tkanka. Jego charakter i siłę tworzą ludzie – mieszkańcy. Wielu mieszkańców – bohaterów naszej historii to albo ludzie zapomniani, przegrani, albo już nieżyjący. Obserwując obecną sytuację polityczną na świecie dochodzimy do wniosku, że miasto jest wrażliwym bytem, który łatwo zniszczyć, zniewolić, pozostawić własnemu losowi. Na przykładzie trzech miast: Halabdży (Irak), Burj el Barajneh (Liban), Aleppo (Syria) chcemy opisać losy mieszkańców, którzy starli się z wielką historią.
„Zapomniane miasta” interdyscyplinarny projekt TBP. Podczas 29 lat podróży ze spektaklami i grania w miejscach funkcjonujących poza głównym szlakiem działań artystycznych, często w miejscach podwyższonego ryzyka ze względu na napiętą sytuację polityczną lub społeczną, Teatr zgromadził wiedzę i dokumentację umożliwiającą stworzenie interdyscyplinarnej impresji przekazującej pamięć o zapomnianych, opuszczonych, przegranych miastach.
3-8 października – „Burj el Barajneh – miasto na chwilę”
Burj el Barajneh to miasto – obóz uchodźców – założony w 1949 w Bejrucie, do którego skierowani zostali Palestyńczycy wyrzuceni ze swoich domów przez rząd izraelski. Po przekroczeniu granicy libańskiej Palestyńczycy zamieszkali w przejściowych obozach – namiotach – postawionych przez ONZ na podbejruckich polach i bez dokumentów, bez pieniędzy, bez obywatelstwa Libanu czy Izraela zostali pozostawieni samym sobie. W ciągu blisko 70 lat, na miejscu namiotów stanęły betonowe domki. Teren obozu się nie powiększył – na 1 kilometrze kwadratowym mieszka obecnie 20 tysięcy ludzi. Teatr Biuro Podróży grał w Burj el Barajneh swój spektakl w 2008 roku.
7 października – „Halabdża – zapach słodkich jabłek”,
Halabdża to miasto we wschodniej części irackiego Kurdystanu, tuż pod granicą irańską. W 1988 roku stało się areną ludobójstwa, której skala i efekt byl nieporównywalny z żadnym tego typu wydarzeniem po 2 wojnie światowej. W ramach programu eksterminacji Kurdów rząd Saddama Husajna, spuścił na miasto bomby z bronią chemiczną – żeby wzmocnic efekt – do środka chemicznego dodano zapach jabłek. W wyniku ataku zginęło ponad 5 tysięcy osób, a kilka tysięcy zostało okaleczonych na całe życie. Halabdża jest dziś miastem duchów – przeklętym, w którym skażona jest ziemia i nie ma upraw, skażeni, chorzy są ludzie, więc nie ma dzieci. Mieszkańcy, wyludniającego się szybko miasta, żyją pamięcią tragedii, samotni, zapomniani. Teatr Biuro Podróży grał w Halabdży, w 2012 roku.
8 października – „Silence – cisza w Troi”. Metaforyczna opowieść z „oblężonego miasta”. Spektakl jest inspirowany upadkiem miasta Aleppo, ale opowiada o uniwersalnym losie człowieka skazanego na uchodźstwo.
Pamięć – tożsamość – działanie: polski teatr społeczny na Białorusi
2017
„Wot takaja żizń” i spektakl „Ostatni świadkowie” na podstawie książki Svitlany Aleksijewicz
Prezentacja spektaklu “Wot takaja żizń” w największych białoruskich miastach, w Brześciu w Akademickim Teatrze Dramaturgii, w Mińsku w Republikańskim Teatrze Białoruskiej Dramaturgii, Teatrze Lalkowym w Homlu oraz w Witebsku w Narodowym Akademickim Teatrze Dramatycznym. Prezentacja spektaklu i spotkania z publicznością stały się lekcją tolerancji i demokracji, próbą porozumienia w trudnej kwestii postkomunistycznej refleksji, której precepcja w Polsce i na Białorusi bywa odmienna.
Stworzenie spektaklu z białoruskimi aktorkami i aktorami na podstawie fragmentów tekstów Swietłany Aleksijewicz z książki „Ostatni świadkowie”, wojennych świadectw dorosłych, którzy jako kilkuletnie, kilkunastoletnie dzieci przeżyli wojnę. Pomysł tej pracy wyniknął z potrzeby reakcji na dramatyczną sytuację dzieci – ofiar toczących się obecnie konfliktów zbrojnych. Niezwykle wzruszające wspomnienia spisane przez Swietłanę Aleksijewicz, pokazują jak los ofiar wojny uniwersalizuje się i jak kaleczy na całe życie. Pokaz odbył się 26 marca w Mińsku w Republikańskim Teatrze Białoruskiej Dramaturgii. Reżyseria: Paweł Szkotak
Swój nieswój
2017
Posłuchaj prawdziwych historii! Poczuj jak smakuje tęsknota! Zobacz Poznań innymi oczami!
Jak Ukraińcy są postrzegani w Polsce i jak widzą Polskę? Takie i inne pytania towarzyszyły nam w pracy artystycznej, otwierając nowe przestrzenie zrozumienia, porozumienia kulturowego, wzajemnego poznania i przyjaźni. To spektakl, w którym Polacy i Ukraińcy opowiadają swoje historie, dzielą się wrażeniami, tęsknią, śmieją się i nabierają dystansu. To również opowieść o wydarzeniach Majdanu 2014, w lirycznych, tragicznych i gorzkich obrazach, dzięki której powoli uspokaja się skołatane serce i dusza.
wykonawcy: Daniel Barteczka, Dmitri Bzenko, Jurij Chebotarov, Tetiana Ilchuk, Natalia Klupp, Ilona Mikolaishyn, Kamila Osmulska, Stiepan Rudik, Marina Tkach, Andriej Kuzmienko
opieka artystyczna: Paweł Szkotak, Marta Strzałko
7 Dreams of a Woman
2014
Polsko-indyjski projekt teatralny, którego tematem była rosnąca przemoc wobec kobiet i dyskryminacja ze względu na płeć w Indiach. Miejscem otwartym na tematy, o których mainstream nie lubił się wypowiadać, był w 2014 roku Festiwal ITFOK w Thrissur w Kerali. Osiem kobiet, czterech mężczyzn – aktorek i aktorów Indyjskich stworzyło z nami spektakl, o tym kim są i jak widzą swoją przyszłość.
W efekcie miesięcznej pracy z aktorkami i aktorami indyjskimi powstał spektakl plenerowy “7 Dreams of a Woman”, którego premiera odbyła się w styczniu 2014 na Festiwalu Teatralnym ITFOK w Thrissur (Kerala) w Indiach.
Teatr Bez Barier: Kurdystan, Liban, Palestyna
2008- 2012
Burj el Barajneh -Bejrut, Palestyna, iracki Kurdystan
Wieloletni projekt realizowany na Bliskim Wschodzie. Jego ideą było współpraca z lokalnymi aktywistami i środowiskami wspierającymi sztukę i edukację. Wspólnym mianownikiem wszystkich etapów tego projektu był spektakl Carmen Funebre, pokazywany w obozie uchodźców Palestyńskich w Burj el Barajneh w Libanie, na Zachodnim Brzegu w Betlejem, Ramallah i Dżeninie oraz w Kurdystanie, w Erbil, Sulejmanii i Halabży.
Wszystkie działania w ramach tego projektu możliwe były dzięki współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza oraz lokalnymi instytucjami i organizacjami pozarządowymi. Dziękujemy wszystkim, którzy współpracowali z nami przy realizacji tego trudnego zadania: Palestyńczykom, mieszkańcom wiecznego obozu uchodźców, który miał być na chwilę, Kurdyjce Rezan Saleh, lokalnym władzom Autonomii Palestyńskiej i Freedom Theatre w Dżeninie
KURDYSTAN: Sulejmanija, Halabdża, Erbil (2012)
projekt warsztatowy i teatralny w trzech największych miastach Autonomii Kurdyjskiej na terytorium Iraku. W jego ramach pokazany został spektakl Carmen Funebre. Szczególnie symbolicznego wymiaru nabrał spektakl zagrany w Halabdży, miejscowości, w której w 1988 roku na polecenie Saddama Husajna, wymordowano bronią chemiczną około 5 tysięcy Kurdów.
BEJRUT-BOURJ EL BARAJNEH (2008)
wyjazd do praktycznie niedostępnego dla obcokrajowców obozu uchodźców palestyńskich Bourj el Barajneh w Bejrucie. Na terenie obozu zorganizowaliśmy dwutygodniowy projekt oparty na współpracy z lokalną społecznością. Wspólnie z Palestyńczykami zrekonstruowana została scenografia do spektaklu Carmen Funebre. Spektakl zagrany został dla ponad tysięcznej widowni – mieszkańców obozu.
BETLEJEM-RAMALLAH-DŻENIN (2009)
trasa po Zachodnim Brzegu ze spektaklem „Carmen Funebre”. Spotkania z lokalną społecznością oraz palestyńskimi artystami: wymiana doświadczeń i poglądów.
CZARNOBYL ™
2006
W 2006 roku, w 20-tą rocznicę wybuchu w elektrowni atomowej, Czarnobyl pozostawał jeszcze poza kręgiem powszechnego zainteresowania. W trakcie rozmów z aktywistą z Białorusi wpadliśmy na pomysł wspólnego projektu dotyczącego historycznej katastrofy nuklearnej i jej skutków społecznych. W ten sposób rozpoczęliśmy podróż po zakazanej zonie spotykając nielegalnych mieszkańców wysiedlonych w 1986 roku terenów, „stalkera”, który oprowadził nas po Prypiati i zonie przy zgliszczach niezakrytego wówczas bloku 4 EACZ, likwidatorów, którzy uświadomili nam ogrom i niebezpieczeństwo skażenia. Zrozumieliśmy skalę radiacji. W efekcie powstał spektakl we współpracy z ukraińskim teatrem Arabesky z Charkowa.
Projekt „Facing the Zone” opowiadał o Czarnobylu z perspektywy historycznej i współczesnej. Powstał we współpracy z artystami z Białorusi i Ukrainy. Jego jedną częścią była wyprawa studyjna do zony czarnobylskiej zarówno po białoruskiej stronie (Homel, Wietka, opuszczone wsie przygraniczne) i po ukraińskiej stronie (Czarnobyl, Prypiat). Ta część polegała także na spotkaniach z lokalnymi społecznościami żyjącymi na skażonym terenie, z likwidatorami, na badaniu materiałów dokumentalnych oraz wizycie w ruinach elektrowni atomowej i opuszczonym mieście Prypiat. Drugą częścią projektu była praca nad spektaklem „Czarnobyl ™” i jego prezentacje na Białorusi, na Ukrainie (także na terenach skażonych) oraz w Polsce w 2006 roku. Projekt dofinansowany został z grantu z Europejskiej Fundacji Kultury w Amsterdamie.
Planeta Lem w stolicach europejskich
2011
Spektakl „Planeta Lem”, wyprodukowany przez Teatr Biuro Podróży i Instytut Adama Mickiewicza, stał się jednym z pięciu filarów programu kulturalnego Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej w 2011. Został on pokazany w ośmiu stolicach europejskich: Londynie, Brukseli, Paryżu, Madrycie, Berlinie, Kijowie, Moskwie, Mińsku. Obejrzało go w tych miastach ponad 15 tysięcy widzów.
Festiwal „MASKI”
1997 – 2013
Festiwal Teatralny „Maski” organizowany przez 17 lat w Poznaniu z inicjatywy Teatru Biuro Podróży.
Był to festiwal o profilu społeczno-politycznym. Promował zjawiska w dziedzinie teatru zaangażowanego, diagnozującego współczesne mechanizmy społeczne oraz opisującego aktualne wydarzenia. W jego ramach teatr.doc z Moskwy pokazał po raz pierwszy w Polsce spektakl „Wrzesień” opowiadający o masakrze w szkole w Biesłanie. Ponadto na festiwalu grali m.in.: Teatr Al Kasaba z Ramallah, Teatr CzarneNieboBiałe z Moskwy, Akademia Ruchu z Warszawy, Komuna Otwock / Komuna Warszawa, Teatr 8 Dnia, Teatr Kana, Kathakali Margi Group z Indii.
Zaświat
2000
W zakładach karnych wschodniej Polski, w ramach projektu resocjalizacyjnego, teatr zagrał spektakle „Carmen Funebre” oraz wziął udział w spotkaniach z więźniami. Projekt realizowany był wspólnie z Instytutem Kultury Polskiej.
Master classes
Działania o charakterze edukacyjnym, obejmujące warsztaty teatralne oraz „master classes”.
Cykle warsztatów teatralnych prowadzone są przez aktorów Teatru Biuro Podróży. Polegają one na demonstracji i uczeniu technik teatralnych stosowanych przez Teatr Biuro Podróży. Warsztaty organizowane są zarówno dla amatorów, młodzieży, jak i dla profesjonalnych aktorów i artystów. Organizowane i prowadzone były w Białorusi, Francji, Grecji, Indiach, Iraku, Iranie, Irlandii, Izraelu, Jordanii, Kolumbii, Libanie, Niemczech, Rosji, Ukrainie, USA, Uzbekistanie, Wielkiej Brytanii i Polsce, we współpracy z festiwalami, teatrami, uniwersytetami, akademiami artystycznymi.
